Trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của các khu đô thị và nhu cầu về nhà ở công vụ cho các đối tượng có điều kiện, Luật Nhà ở 2023 đã đưa ra những quy định rõ ràng về việc mua và thuê nhà ở thương mại để sử dụng làm nhà ở công vụ. Bài viết này sẽ phân tích các trường hợp cụ thể mà cơ quan nhà nước có thẩm quyền được phép thực hiện việc mua, thuê nhà ở thương mại nhằm đảm bảo đáp ứng nhu cầu nhà ở cho cán bộ, công chức và các đối tượng khác.
1. Trường hợp được mua, thuê nhà ở thương mại làm nhà ở công vụ
Khoản 1 Điều 43 Luật Nhà ở 2023 quy định về trường hợp được mua, thuê nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ như sau:
“Điều 43. Mua, thuê nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ
1. Trường hợp trên địa bàn chưa có đủ quỹ nhà ở công vụ để bố trí cho đối tượng có đủ điều kiện được thuê mà có nhà ở thương mại được xây dựng theo dự án, bảo đảm chất lượng theo quy định của pháp luật về xây dựng, phù hợp với loại nhà và tiêu chuẩn diện tích nhà ở công vụ thì cơ quan có thẩm quyền quy định tại Điều 14 của Luật này có thể mua, thuê nhà ở này để làm nhà ở công vụ.
[…]”
Dẫn chiếu Điều 14 Luật Nhà ở quy định như sau:
“Điều 14. Đại diện chủ sở hữu nhà ở thuộc tài sản công
1. Bộ Xây dựng là đại diện chủ sở hữu đối với nhà ở công vụ, nhà ở xã hội được đầu tư bằng vốn ngân sách trung ương; nhà ở sinh viên do cơ sở giáo dục công lập trực thuộc Bộ Xây dựng đang quản lý.
2. Bộ Quốc phòng, Bộ Công an là đại diện chủ sở hữu đối với nhà ở công vụ, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an mua hoặc đầu tư xây dựng, nhà ở sinh viên do cơ sở giáo dục công lập trực thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an đang quản lý. Đối với nhà ở thuộc trường hợp quy định tại điểm d khoản 1 Điều 13 của Luật này do Bộ Quốc phòng đang quản lý cho thuê thì Bộ Quốc phòng là đại diện chủ sở hữu nhà ở, trừ trường hợp chuyển giao nhà ở này cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quản lý theo quy định của pháp luật.
3. Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan trung ương khác (sau đây gọi chung là cơ quan trung ương) là đại diện chủ sở hữu đối với nhà ở công vụ, nhà ở sinh viên do cơ sở giáo dục công lập trực thuộc cơ quan đó đang quản lý.
4. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là đại diện chủ sở hữu nhà ở được đầu tư bằng nguồn vốn quy định tại khoản 1 Điều 113 của Luật này do địa phương quản lý và nhà ở được giao quản lý trên địa bàn.”
Theo đó, trong trường hợp đối tượng có đủ điều kiện được thuê nhà ở công vụ mà trên địa bàn chưa có đủ quỹ nhà ở công vụ để bố trí cho đối tượng và có nhà ở thương mại xây dựng theo dự án, bảo đảm chất lượng theo quy định của pháp luật về xây dựng, phù hợp với loại nhà và tiêu chuẩn diện tích nhà ở công vụ thì cơ quan có thẩm quyền quy định tại Điều 14 Luật Nhà ở 2023 có thể mua, thuê nhà ở này để làm nhà ở công vụ.
2. Các quyết định chủ trương đầu tư của cơ quan có thẩm quyền trước khi lập dự án mua nhà ở thương mại để sử dụng làm nhà ở công vụ
Trước khi tiến hành lập dự án mua nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ, theo khoản 2 Điều 43 Luật Nhà ở 2023, cơ quan có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư theo quy định sau:
“Điều 43. Mua, thuê nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ
1. Trường hợp trên địa bàn chưa có đủ quỹ nhà ở công vụ để bố trí cho đối tượng có đủ điều kiện được thuê mà có nhà ở thương mại được xây dựng theo dự án, bảo đảm chất lượng theo quy định của pháp luật về xây dựng, phù hợp với loại nhà và tiêu chuẩn diện tích nhà ở công vụ thì cơ quan có thẩm quyền quy định tại Điều 14 của Luật này có thể mua, thuê nhà ở này để làm nhà ở công vụ.
2. Trước khi lập dự án mua nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ, cơ quan có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư theo quy định sau đây:
a) Bộ Xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư dự án mua nhà ở thương mại để bố trí cho đối tượng quy định tại các điểm a, e và g khoản 1 Điều 45 của Luật này thuê, đối tượng của cơ quan trung ương quy định tại điểm b khoản 1 Điều 45 của Luật này thuê;
b) Bộ Quốc phòng, Bộ Công an trình Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư dự án mua nhà ở thương mại để bố trí cho đối tượng quy định tại điểm d khoản 1 Điều 45 của Luật này thuê;
c) Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định chủ trương đầu tư hoặc giao Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định chủ trương đầu tư dự án mua nhà ở thương mại để bố trí cho đối tượng quy định tại điểm c và điểm đ khoản 1 Điều 45 của Luật này thuê, đối tượng của địa phương quy định tại điểm b khoản 1 Điều 45 của Luật này thuê.”
Theo đó, cơ quan có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư như sau:
3. Quy định về chủ trương đầu tư
Theo khoản 3 Điều 43 Luật Nhà ở 2023 thì sau khi được cơ quan có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư thì dự án mua nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ được thực hiện như sau:
– Đối với dự án mua nhà ở thương mại để cho đối tượng của cơ quan trung ương thuê, trừ đối tượng thuộc lực lượng vũ trang nhân dân thì Bộ Xây dựng báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định đầu tư hoặc Bộ trưởng Bộ Xây dựng quyết định đầu tư nếu được Thủ tướng Chính phủ ủy quyền;
– Đối với dự án mua nhà ở thương mại để cho đối tượng thuộc lực lượng vũ trang nhân dân thuê thì Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an quyết định đầu tư sau khi có ý kiến thống nhất của Bộ Xây dựng;
– Đối với dự án mua nhà ở thương mại để cho đối tượng của địa phương thuê thì cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định đầu tư;
– Nội dung chủ yếu của dự án mua nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ quy định tại khoản này bao gồm vị trí, địa điểm, loại nhà, số lượng nhà ở, diện tích sử dụng của mỗi loại nhà ở, giá mua nhà ở, chi phí có liên quan, nguồn vốn để mua nhà ở, phương thức thanh toán tiền mua nhà ở, cơ quan ký hợp đồng mua bán nhà ở, tiến độ thực hiện dự án, cơ quan có trách nhiệm quản lý nhà ở sau khi mua, trách nhiệm của cơ quan có liên quan trong việc thực hiện dự án;
– Giá mua nhà ở thương mại làm nhà ở công vụ do người quyết định đầu tư quyết định trên cơ sở tham khảo giá mua bán nhà ở trên thị trường và kết quả thẩm định giá của đơn vị có chức năng thẩm định giá tại thời điểm mua nhà ở.
4. Quy định về thuê nhà ở thương mại để sử dụng làm nhà ở công vụ
Theo khoản 4 Điều 43 Luật Nhà ở 2023 thì việc thuê nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ được quy định như sau:
Nội dung chủ yếu.của báo cáo đề xuất thuê nhà ở thương mại.làm nhà ở công vụ.quy định tại khoản này bao gồm vị trí,.địa điểm, loại nhà, số lượng nhà ở,.diện tích sử dụng của mỗi loại nhà ở,.giá thuê nhà ở, thời hạn thuê,.chi phí có liên quan, nguồn vốn để thuê nhà ở,.cơ quan có trách nhiệm thanh toán tiền thuê,.cơ quan ký hợp đồng thuê.và thực hiện quản lý nhà ở.sau khi thuê.
Trên đây.là tư vấn.của chúng tôi.về quy định về mua, thuê.nhà ở thương mại.để làm nhà ở công vụ. Luật Triệu Phúc hân hạnh.được đồng hành.cùng quý khách hàng.trong việc giải quyết.mọi vấn đề pháp lý.
Rất mong.nhận được.sự hợp tác!
Trân trọng./.
—— Bộ phận tư vấn pháp luật – Công ty Luật TNHH Triệu Phúc ——