Khi hợp đồng vô hiệu có phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại không? Cùng Luật Triệu Phúc tìm hiểu về bồi thường thiệt hại khi hợp đồng vô hiệu trong bài viết dưới đây!
1. Căn cứ pháp lý
- Bộ luật dân sự năm 2015
2. Có phải bồi thường thiệt hại khi hợp đồng vô hiệu không?
Theo quy định tại Điều 117 Bộ luật dân sự năm 2015 thì giao dịch dân sự có hiệu lực khi có đủ các điều kiện sau đây:
- Chủ thể có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập;
- Chủ thể tham gia giao dịch dân sự hoàn toàn tự nguyện;
- Mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.
- Hình thức của giao dịch dân sự là điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự trong trường hợp luật có quy định.
Khi xác lập giao dịch hoặc ký kết hợp đồng dân sự mà các bên không đáp ứng đầy đủ một trong các điều kiện nêu trên thì hợp đồng vô hiệu.
Về nguyên tắc, khi hợp đồng vô hiệu thì không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm giao dịch được xác lập, các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.
Vậy, nếu việc giao kết hợp đồng vô hiệu gây thiệt hại thì giải quyết thế nào? Có phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại không?
Khoản 4 Điều 131 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định
Bên có lỗi gây thiệt hại thì phải bồi thường.
Như vậy, người có lỗi sẽ có trách nhiệm bồi thường thiệt hại khi hợp đồng vô hiệu.
Trường hợp hợp đồng vô hiệu mà không phải do lỗi của bên nào thì không phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại.
3. Nguyên tắc bồi thường thiệt hại khi hợp đồng vô hiệu
Theo quy định tại khoản 4 Điều 131 nêu trên, người có lỗi gây thiệt hại thì phải bồi thường thiệt hại khi hợp đồng vô hiệu theo mức độ lỗi của mình gây ra.
Mức bồi thường thiệt hại cụ thể là bao nhiêu thì do các bên thỏa thuận.
Trường hợp không thỏa thuận được thì có thể khởi kiện ra Tòa án để yêu cầu giải quyết tranh chấp về bồi thường thiệt hại khi hợp đồng vô hiệu.
Khi đó, Tòa án xác định mức bồi thường dựa trên thiệt hại thực tế xảy ra và mức độ lỗi của chủ thể gây thiệt hại đó.
Người có quyền có thể yêu cầu người có lỗi dẫn tới hợp đồng vô hiệu phải bồi thường cho mình những thiệt hại cho lợi ích mà lẽ ra mình sẽ được hưởng do hợp đồng mang lại, chẳng hạn như thiệt hại khi không ký kết được hợp đồng với đối tác khác.