Thông thường người ta phải bồi thường thiệt hại do lỗi của mình gây ra. Vậy có trường hợp nào khi không có lỗi vẫn phải bồi thường thiệt hại hay không? Cùng Luật Triệu Phúc tìm hiểu về trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngay cả khi không có lỗi trong bài viết dưới đây!
1. Căn cứ pháp lý
- Bộ luật dân sự 2015
2. Có phải bồi thường thiệt hại ngay cả khi không có lỗi không?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 584 Bộ luật dân sự năm 2015 thì lỗi không còn là căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng.
Do vậy, có thể hiểu, ngay cả những trường hợp không có lỗi thì người gây thiệt hại vẫn có thể phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại.
Tuy nhiên, căn cứ theo khoản 2 điều 584 Bộ luật dân sự 2015 quy định người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.
Theo đó việc xác định trách nhiệm bồi thường thiệt hại phải có yếu tố lỗi, nếu thiệt hại xảy ra khi lỗi hoàn toàn do bên bị thiệt hại thì người gây thiệt hại sẽ không phải bồi thường.
Tuy nhiên theo điều 601 Bộ luật dân sự 2015 quy định về trường hợp ngay cả khi không có lỗi sẽ vẫn phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng. Trách nhiệm bồi thường thiệt hại này là do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra, cụ thể:
- Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra; nếu chủ sở hữu đã giao cho người khác chiếm hữu, sử dụng thì người này phải bồi thường, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
- Chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại cả khi không có lỗi, trừ trường hợp sau đây:
- Thiệt hại xảy ra hoàn toàn do lỗi cố ý của người bị thiệt hại;
- Thiệt hại xảy ra trong trường hợp bất khả kháng hoặc tình thế cấp thiết, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Như vậy trong trường hợp chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ gây thiệt hại thì sẽ vẫn phải bồi thường thiệt hại ngay cả khi không có lỗi, trừ trường hợp thiệt hại xảy ra là hoàn toàn do lỗi cố ý của người bị thiệt hại hoặc thiệt hại xảy ra trong trường hợp bất khả kháng hoặc tình thế cấp thiết nếu pháp luật không có quy định khác.
3. Có được giảm mức bồi thường thiệt hại khi không có lỗi hay không?
Căn cứ khoản 2 Điều 585 Bộ luật dân sự 2015, người chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường nếu không có lỗi hoặc có lỗi vô ý và thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế của mình.
Như vậy nếu gây thiệt hại ngay cả khi không có lỗi sẽ phải bồi thường.
Tuy nhiên nếu chứng minh được mức bồi thường thiệt hại mà quá lớn so với khả năng kinh tế của mình thì sẽ có thể yêu cầu giảm mức bồi thường thiệt hại xuống phù hợp với khả năng kinh tế.
Ngoài ra nếu trong trường hợp mình gây thiệt hại ngay cả khi không có lỗi nhưng có thể chứng minh lỗi cố ý do bên bị thiệt hại hoặc do tình huống bất khả kháng thì sẽ không phải bồi thường thiệt hại.