Trong nền kinh tế hiện đại, thị trường chứng khoán đóng vai trò quan trọng trong việc huy động vốn và thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp và nền kinh tế. Để bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư và tăng cường tính minh bạch, lưu ký chứng khoán đã trở thành một yếu tố không thể thiếu trong hệ thống tài chính. Việc lưu ký chứng khoán tại Việt Nam được quản lý theo hệ thống chặt chẽ và đảm bảo tính pháp lý bởi Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSD). Vậy lưu ký chứng khoán là gì? Bài viết này sẽ phân tích các quy định về lưu ký chứng khoán, nguyên tắc hoạt động của VSD, và ý nghĩa của việc quản lý tài khoản lưu ký đối với thị trường chứng khoán Việt Nam.
1. Lưu ký chứng khoán là gì?
Khoản 34 Điều 4 của Luật Chứng khoán 2019 đưa ra định nghĩa về “lưu ký chứng khoán” như sau:
Lưu ký chứng khoán là việc nhận ký gửi, bảo quản, chuyển giao chứng khoán cho khách hàng, giúp khách hàng thực hiện các quyền liên quan đến chứng khoán lưu ký.
Đây là hoạt động do các thành viên lưu ký hoặc Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSD) thực hiện, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư trong quá trình giao dịch chứng khoán. Như vậy, thông qua lưu ký, khách hàng có thể gửi chứng khoán vào tài khoản và thực hiện các quyền liên quan một cách an toàn và thuận tiện.
2. Nguyên tắc lưu ký chứng khoán tại Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam
Điều 13 Thông tư 119/2020/TT-BTC quy định về nguyên tắc lưu ký chứng khoán như sau:
3. Thành viên lưu ký chứng khoán có được mở tài khoản tại thành viên lưu ký khác không?
Theo khoản 1 Điều 14 của Thông tư 119/2020/TT-BTC, thành viên lưu ký phải mở tài khoản lưu ký chứng khoán tại Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam để thực hiện các giao dịch chứng khoán của mình. Quy định này nêu rõ mỗi thành viên lưu ký chỉ được phép mở một tài khoản duy nhất tại VSD. Thành viên không được phép mở tài khoản lưu ký tại một thành viên lưu ký khác, ngoại trừ một số trường hợp cụ thể sau:
– Thành viên lập quỹ:.Thành viên lưu ký có thể mở tài khoản tại thành viên lập quỹ.để thực hiện các giao dịch liên quan đến quỹ hoán đổi danh mục.(ETF).
– Công ty chứng khoán:.Khi một công ty chứng khoán không còn là thành viên của Sở giao dịch chứng khoán,.họ được phép mở tài khoản lưu ký tại các thành viên khác.để xử lý số chứng khoán còn lại.
– Quản lý tài sản ký quỹ bù trừ:.Thành viên lưu ký không thuộc thành viên bù trừ.có thể mở tài khoản tại thành viên bù trừ để phục vụ quản lý tài sản ký quỹ và thanh toán các giao dịch chứng khoán.
– Tài khoản dự phòng rủi ro cho chứng quyền: Công ty chứng khoán phát hành chứng quyền có thể mở tài khoản tại VSD để thực hiện nghiệp vụ phòng ngừa rủi ro cho chứng quyền đã phát hành.
– Tạo lập thị trường: Thành viên lưu ký là nhà tạo lập thị trường có quyền mở tài khoản tại VSD để phục vụ cho hoạt động tạo lập thị trường, đảm bảo tính thanh khoản và ổn định cho thị trường.
4. Hiệu lực lưu ký chứng khoán
Điều 19 Thông tư 119/2020/TT-BTC quy định về hiệu lực lưu ký chứng khoán. Theo đó:
– Việc lưu ký chứng khoán tại Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam có hiệu lực kể từ thời điểm Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam thực hiện hạch toán trên tài khoản lưu ký chứng khoán của thành viên lưu ký, tổ chức mở tài khoản trực tiếp mở tại Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam.
– Việc hạch toán, chuyển khoản chứng khoán bằng bút toán ghi sổ giữa các tài khoản lưu ký chứng khoán của thành viên lưu ký, tổ chức mở tài khoản trực tiếp hoặc khách hàng lưu ký tại Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam có hiệu lực pháp lý như đối với chuyển giao chứng khoán chứng chỉ và được pháp luật thừa nhận.
Trên đây.là tư vấn.của chúng tôi.về lưu ký chứng khoán. Luật Triệu Phúc hân hạnh.được đồng hành.cùng quý khách hàng.trong việc giải quyết.mọi vấn đề pháp lý.
Rất mong.nhận được.sự hợp tác!
Trân trọng./.
—— Bộ phận tư vấn pháp luật – Công ty Luật TNHH Triệu Phúc ——